Kumkuat, turunçgiller ailesinin minik ve sevimli bir üyesidir. Kabuğuyla birlikte yenilebilen tek turunçgil olan kumkuat, Çincede “altın portakal” anlamına gelir. Kumkuat, kamkat, kumkat, süs mandalinası gibi farklı isimlerle de bilinir. Kumkuatın sağlığa pek çok faydası vardır. C vitamini, antioksidan, lif ve mineraller bakımından zengin olan kumkuat, bağışıklık sistemini güçlendirir, sindirimi kolaylaştırır, kanser riskini azaltır, kolesterolü düşürür ve diyabeti dengeler. Kumkuat, hem taze olarak hem de reçel, marmelat, turşu gibi farklı şekillerde tüketilebilir. Kumkuat ayrıca evde yetiştirilebilen bir süs ağacıdır.
Kumkuat, Asya kökenli bir meyvedir. Çin, Japonya, Tayvan ve Güneydoğu Asya ülkelerinde yetişir. Ayrıca, Akdeniz iklimine sahip bazı ülkelerde de kumkuat ağaçları bulunur.
Bu yazımızda kumkuat nedir, faydaları nelerdir, nasıl yetiştirilir ve nasıl tüketilir gibi soruların cevaplarını bulabilirsiniz.
Yazı Haritası
Kumkuat Faydaları, Zararları ve Kullanım Şekilleri
Kumkuat, sağlık açısından pek çok fayda sağlar. C vitamini, potasyum, lif ve antioksidanlar bakımından zengindir. Bağışıklık sistemini güçlendirir, sindirim sistemini düzenler, enfeksiyonlara karşı korur ve cilt sağlığını destekler.
Kumkuatın zararları ise çok azdır. Ancak, bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara veya mide rahatsızlıklarına neden olabilir. Ayrıca, kumkuatın fazla tüketilmesi diş minesine zarar verebilir.
Kumkuat, pek çok şekilde kullanılabilir. Taze olarak yenebildiği gibi reçel, komposto, jöle veya sos yapmak için de kullanılabilir. Kumkuat çikolata, rom veya badem ezmesi ile de harika bir lezzet oluşturur. Kumkuat portakal şurubu yerine de bazı yemeklerde kullanılabilir.
Bu yazıda kumkuat hakkında daha fazla bilgi edineceksiniz. Aşağıdaki sorulara verilen cevaplar sayesinde kumkuat ile ilgili merak ettiklerinizi öğreneceksiniz.
Kumkuat nasıl yenir?
Kumkuat, taze olarak yenebilir. Meyveyi yıkadıktan sonra kabuğu ile birlikte ısırabilir veya dilimleyebilirsiniz. Kumkuatın kabuğu meyvenin ekşiliğini dengeleyen tatlı bir lezzet verir. Kumkuat, salatalara, yoğurtlara veya tatlılara da eklenebilir.
Kumkuat, pişirilerek de yenilebilir. Reçel, komposto, jöle veya sos yapmak için kumkuat kullanabilirsiniz. Kumkuat reçeli yapmak için kumkuatları yıkayın ve dilimleyin. Bir tencereye kumkuat, şeker ve su ekleyin. Kaynatın ve kısık ateşte pişirin. Reçelin kıvamını kontrol edin ve soğumaya bırakın.
Kumkuat, kurutularak da yenilebilir. Kumkuatları yıkayın ve dilimleyin. Fırın tepsisine yağlı kağıt serin ve kumkuat dilimlerini üzerine yayın. Fırını 100 dereceye ayarlayın ve kumkuatları kuruyana kadar pişirin. Kurutulmuş kumkuatlar atıştırmalık olarak veya çay yapmak için kullanılabilir.
Kumkuat, dondurularak da yenilebilir. Kumkuatları yıkayın ve dilimleyin. Buzdolabı poşetlerine koyun ve havasını çıkarın. Buzlukta saklayın. Dondurulmuş kumkuatlar smoothie yapmak için veya dondurma ile servis etmek için kullanılabilir.
Kumkuatın faydaları ve zararları nelerdir?
Kumkuat, sağlık açısından pek çok fayda sağlar. C vitamini, potasyum, lif ve antioksidanlar bakımından zengindir.
C vitamini, bağışıklık sistemini güçlendirir, enfeksiyonlara karşı korur, yaraların iyileşmesine yardımcı olur ve kolajen üretimini destekler. Potasyum, kan basıncını düzenler, kalp sağlığını korur, kas kasılmasını sağlar ve sinir sisteminin işlevini destekler.
Lif, sindirim sistemini düzenler, kabızlığı önler, kan şekerini dengeler ve tokluk hissi verir. Antioksidanlar ise hücreleri serbest radikallerin zararlarından korur, yaşlanma belirtilerini geciktirir, kanser riskini azaltır ve cilt sağlığını destekler.
Kumkuatın zararları ise çok azdır. Ancak, bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara veya mide rahatsızlıklarına neden olabilir. Ayrıca, kumkuatın fazla tüketilmesi diş minesine zarar verebilir.
Alerjik reaksiyonlar arasında kaşıntı, kızarıklık, şişlik veya nefes darlığı gibi belirtiler olabilir. Eğer bu belirtilerden herhangi birini yaşarsanız doktora başvurunuz.
Mide rahatsızlıkları arasında mide ekşimesi, gaz, şişkinlik veya ishal gibi belirtiler olabilir. Eğer bu belirtilerden herhangi birini yaşarsanız kumkuat tüketimini azaltınız veya bırakınız.
Diş minesine zarar verme ise kumkuatın asidik yapısından kaynaklanır. Kumkuat yedikten sonra dişlerinizi fırçalamak veya su ile çalkalamak diş minesini korumaya yardımcı olabilir.
Kumkuatın faydalarından yararlanmak için günde 2-3 adet tüketmek yeterlidir. Kumkuatın zararlarından kaçınmak için ise aşırıya kaçmamak ve alerjiniz olup olmadığını test etmek önemlidir.
Kumkuat nereden gelir ve hangi ülkelerde yetişir?
Kumkuat, Asya kökenli bir meyvedir. Çin, Japonya, Tayvan ve Güneydoğu Asya ülkelerinde yetişir. Ayrıca, Akdeniz iklimine sahip bazı ülkelerde de kumkuat ağaçları bulunur.
Kumkuat, ilk olarak 12. yüzyılda Çin’de yetiştirilmeye başlanmıştır. 19. yüzyılda Avrupa’ya ve Amerika’ya getirilmiştir. Günümüzde kumkuatın en büyük üreticileri arasında Çin, Japonya, Güney Kore, Tayvan, Brezilya, Güney Afrika ve Amerika Birleşik Devletleri sayılabilir.
Kumkuat, ılıman ve subtropikal iklimlerde yetişebilir. Kumkuat ağacı donlara dayanıklıdır ve sıcaklığın -10 derecenin altına düşmediği yerlerde yaşayabilir. Kumkuat ağacı güneşli ve nemli ortamları sever ve iyi drene edilmiş topraklarda gelişir.
Kumkuat, kış meyvesidir ve kasım-mart ayları arasında hasat edilir. Kumkuat meyvesi olgunlaştığında turuncu renge dönüşür ve kabuğu parlaklaşır. Kumkuat meyvesi dalından koparıldığında uzun süre dayanabilir.
Kumkuat reçeli, komposto, jöle veya sos nasıl yapılır?
Kumkuat reçeli, komposto, jöle veya sos yapmak için kumkuat kullanabilirsiniz. Bu tarifler için gerekli malzemeler ve yöntemler şöyle sıralanabilir:
- Kumkuat reçeli : 500 gram kumkuat, 500 gram şeker, 2 su bardağı su, 1 çubuk tarçın ve 3-4 adet karanfil gereklidir. Kumkuatları yıkayın ve dilimleyin. Bir tencereye kumkuat, şeker ve su ekleyin. Kaynatın ve kısık ateşte pişirin. Reçelin kıvamını kontrol edin ve soğumaya bırakın. Tarçın ve karanfili çıkarın. Reçeli cam kavanozlara doldurun ve buzdolabında saklayın.
- Kumkuat kompostosu : 500 gram kumkuat, 4 su bardağı su, 1 su bardağı şeker ve 1 çay kaşığı vanilya gereklidir. Kumkuatları yıkayın ve dilimleyin. Bir tencereye kumkuat, su ve şeker ekleyin. Kaynatın ve kısık ateşte pişirin. Kompostonun suyu azalana kadar bekleyin. Vanilyayı ekleyin ve karıştırın. Kompostoyu soğutun ve servis yapın.
- Kumkuat jölesi : 500 gram kumkuat, 4 su bardağı su, 1 paket jöle tozu ve 1 limonun suyu gereklidir. Kumkuatları yıkayın ve dilimleyin. Bir tencereye kumkuat ve su ekleyin. Kaynatın ve kısık ateşte pişirin. Kumkuatları süzün ve suyunu bir kaba alın. Jöle tozunu ve limon suyunu ekleyin ve karıştırın. Jöleyi cam kaselere doldurun ve buzdolabında soğutun.
- Kumkuat sosu : 250 gram kumkuat, 1 su bardağı su, 1/4 su bardağı şeker, 2 yemek kaşığı nişasta, 1/4 çay kaşığı tuz ve 1/4 çay kaşığı tarçın gereklidir. Kumkuatları yıkayın ve dilimleyin. Bir tencereye kumkuat, su, şeker, nişasta, tuz ve tarçın ekleyin. Karıştırarak kaynatın ve kısık ateşte pişirin. Sosun koyulaşmasını bekleyin. Sosu soğutun ve tatlıların üzerine dökün.
Kumkuatın içindeki vitamin ve mineraller nelerdir?
Kumkuat, pek çok vitamin ve mineral içerir. Özellikle C vitamini, potasyum, lif ve antioksidanlar bakımından zengindir.
C vitamini, bağışıklık sistemini güçlendirir, enfeksiyonlara karşı korur, yaraların iyileşmesine yardımcı olur ve kolajen üretimini destekler. Kumkuat, 100 gramında yaklaşık 43 miligram C vitamini içerir. Bu da günlük ihtiyacın %48’ine denk gelir.
Potasyum, kan basıncını düzenler, kalp sağlığını korur, kas kasılmasını sağlar ve sinir sisteminin işlevini destekler. Kumkuat, 100 gramında yaklaşık 186 miligram potasyum içerir. Bu da günlük ihtiyacın %4’üne denk gelir.
Lif, sindirim sistemini düzenler, kabızlığı önler, kan şekerini dengeler ve tokluk hissi verir. Kumkuat, 100 gramında yaklaşık 6.5 gram lif içerir. Bu da günlük ihtiyacın %26’sına denk gelir.
Antioksidanlar ise hücreleri serbest radikallerin zararlarından korur, yaşlanma belirtilerini geciktirir, kanser riskini azaltır ve cilt sağlığını destekler. Kumkuat, 100 gramında yaklaşık 290 miligram antioksidan içerir.
Kumkuat ayrıca A vitamini, B vitamini, E vitamini, K vitamini, kalsiyum, magnezyum, fosfor, demir ve çinko gibi diğer vitamin ve mineralleri de içerir. Ancak bunların miktarları daha azdır.
Kumkuat ağacı nasıl yetiştirilir ve bakılır?
Kumkuat ağacı nasıl yetiştirilir ve bakılır sorusunun cevabı şöyledir:
- Kumkuat ağacı yetiştirmek için tohum veya fidan kullanabilirsiniz. Tohum kullanacaksanız kumkuat meyvesinin çekirdeklerini çıkarın ve birkaç gün kurumasını bekleyin. Fidan kullanacaksanız sağlıklı ve canlı bir fidan seçin.
- Kumkuat ağacı için güneşli ve nemli bir yer seçin. Kumkuat ağacı donlara dayanıklıdır ancak sıcaklığın -10 derecenin altına düşmediği yerlerde yaşayabilir. Eğer ikliminiz soğuksa kumkuat ağacını saksıda yetiştirebilirsiniz.
- Kumkuat ağacı için iyi drene edilmiş toprak kullanın. Toprağın pH seviyesi 5.5-7 arasında olmalıdır. Toprağı nemli tutun ancak fazla sulamayın. Toprağı düzenli olarak havalandırın ve yabani otları temizleyin.
- Kumkuat ağacına organik gübre verin. Gübreyi ilkbahar ve sonbahar aylarında uygulayın. Gübreyi toprağa karıştırın veya sulama suyuna ekleyin.
- Kumkuat ağacını budayın. Budama kumkuat ağacının şeklini düzeltmek, hastalıklardan korumak ve verimini arttırmak için yapılır. Budamayı ilkbahar veya sonbahar aylarında yapın. Kurumuş, hastalıklı veya zararlı olan dalları kesin.
- Kumkuat ağacını zararlılardan ve hastalıklardan koruyun. Kumkuat ağacı böcek, mantar, virüs veya bakteri gibi zararlılara karşı hassastır. Zararlıları önlemek için ağacı düzenli olarak kontrol edin ve gerekirse doğal veya kimyasal ilaçlar kullanın.
Kumkuat meyvesinin diğer isimleri nelerdir?
Kumkuat meyvesinin diğer isimleri şunlardır:
- Altın portakal : Kumkuatın Çince adı olan “kam kwat” sözcüğünün Türkçe karşılığıdır. Kumkuatın rengi ve şekli portakala benzediği için bu isim verilmiştir.
- Kinkan : Kumkuatın Japonca adıdır. “Kin” altın, “kan” ise portakal anlamına gelir. Bu da altın portakal ile aynı anlama gelir.
- Kumquat : Kumkuatın İngilizce adıdır. Bu isim de Çince kökenlidir ve “kam kwat” sözcüğünün farklı bir yazılışıdır.
- Fortunella : Kumkuatın bilimsel adıdır. Bu isim, kumkuatı Avrupa’ya getiren İngiliz botanikçi Robert Fortune’un soyadından gelir.
- Limoncillo : Kumkuatın İspanyolca adıdır. “Limon” limon, “cillo” ise küçük anlamına gelir. Bu da kumkuatın limona benzerliğini vurgular.
- Nergis portakalı : Kumkuatın Türkiye’de bazı bölgelerde kullanılan bir diğer adıdır. Kumkuatın nergis çiçeğine benzer kokusu olduğu için bu isim verilmiştir.
Kumkuat çikolata, rom veya badem ezmesi ile nasıl tüketilir?
Kumkuat çikolata, rom veya badem ezmesi ile tüketmek için şu yöntemleri izleyebilirsiniz:
- Kumkuat çikolata : 200 gram kumkuat, 200 gram bitter çikolata, 2 yemek kaşığı tereyağı ve 1/4 su bardağı pudra şekeri gereklidir. Kumkuatları yıkayın ve dilimleyin. Bir tencereye kumkuat ve su ekleyin. Kaynatın ve kısık ateşte pişirin. Kumkuatları süzün ve soğumaya bırakın. Çikolatayı benmari usulü eritin. Tereyağı ve pudra şekerini ekleyin ve karıştırın. Kumkuat dilimlerini çikolataya batırın ve yağlı kağıt serili bir tepsiye dizin. Buzdolabında soğutun ve servis yapın.
- Kumkuat rom : 500 gram kumkuat, 500 ml rom, 250 gram şeker ve 1 çubuk tarçın gereklidir. Kumkuatları yıkayın ve bıçakla delin. Cam bir kavanoza kumkuat, rom, şeker ve tarçın ekleyin. Kavanozun ağzını sıkıca kapatın ve güneş görmeyen bir yerde saklayın. Arada sırada kavanozu çalkalayın. En az bir ay bekletin. Servis yapmadan önce süzün.
- Kumkuat badem ezmesi : 250 gram kumkuat, 250 gram badem ezmesi, 1/4 su bardağı bal ve 1/4 çay kaşığı tarçın gereklidir. Kumkuatları yıkayın ve dilimleyin. Bir tencereye kumkuat, bal ve tarçın ekleyin. Kaynatın ve kısık ateşte pişirin. Kumkuatlar yumuşayana kadar bekleyin. Blender ile püre haline getirin. Badem ezmesini ekleyin ve karıştırın. Cam bir kavanoza doldurun ve buzdolabında saklayın.
Kumkuat portakal şurubu yerine hangi yemeklerde kullanılabilir?
Kumkuat portakal şurubu yerine kullanmak için şu yemekleri deneyebilirsiniz:
- Kumkuat keki : 200 gram un, 150 gram tereyağı, 150 gram şeker, 3 adet yumurta, 1 paket kabartma tozu, 1 paket vanilya, 100 ml süt ve 100 gram kumkuat gereklidir. Fırını 180 dereceye ayarlayın. Bir kapta tereyağı ve şekeri krema haline gelene kadar çırpın. Yumurtaları tek tek ekleyin ve karıştırın. Un, kabartma tozu ve vanilyayı eleyerek ekleyin ve karıştırın. Sütü azar azar ekleyin ve karıştırın. Kumkuatları yıkayın, dilimleyin ve hamura ekleyin. Karıştırın. Yağlanmış bir kek kalıbına hamuru dökün. Fırında yaklaşık 40 dakika pişirin.
- Kumkuat salatası : 200 gram roka, 100 gram ceviz, 100 gram beyaz peynir, 50 gram kumkuat, zeytinyağı, limon suyu, tuz ve karabiber gereklidir. Rokaları yıkayın ve kurulayın. Cevizleri iri parçalar halinde kırın. Beyaz peyniri küçük küpler halinde doğrayın. Kumkuatları yıkayın ve dilimleyin. Bir salata kasesine roka, ceviz, beyaz peynir ve kumkuat ekleyin. Zeytinyağı, limon suyu, tuz ve karabiber ile sos hazırlayın. Salatanın üzerine sosu gezdirin ve karıştırın.
- Kumkuat tavuk : 4 adet tavuk göğsü, 100 gram kumkuat, 2 yemek kaşığı soya sosu, 2 yemek kaşığı bal, 2 yemek kaşığı zeytinyağı, 2 diş sarımsak, 1 çay kaşığı zencefil, tuz ve karabiber gereklidir. Fırını 200 dereceye ayarlayın. Bir kapta soya sosu, bal, zeytinyağı, sarımsak, zencefil, tuz ve karabiber ile sos hazırlayın. Tavuk göğüslerini yıkayın ve kurulayın. Sosun yarısını tavukların üzerine sürün. Yağlı kağıt serili bir tepsiye tavukları dizin. Fırında yaklaşık 20 dakika pişirin. Kumkuatları yıkayın ve dilimleyin. Tavukların üzerine kumkuat dilimlerini ekleyin. Kalan sosu da gezdirin. Fırında yaklaşık 10 dakika daha pişirin.
Kumkuat alırken nelere dikkat etmek gerekir?
Kumkuat alırken şu noktalara dikkat etmek gerekir:
- Kumkuatın rengi turuncu olmalıdır. Yeşil veya sarı renkli kumkuatlar olgunlaşmamış veya bozulmuş olabilir.
- Kumkuatın kabuğu parlak ve pürüzsüz olmalıdır. Mat veya çatlak kabuklu kumkuatlar kurumuş veya hasar görmüş olabilir.
- Kumkuatın boyutu küçük olmalıdır. Büyük kumkuatlar sulanmış veya hormonlu olabilir.
- Kumkuatın ağırlığı hafif olmalıdır. Ağır kumkuatlar sulu değil, sert olabilir.
- Kumkuatın kokusu hoş olmalıdır. Kokusuz veya kötü kokulu kumkuatlar taze değil, bayat olabilir.
Kumkuat alırken bu ipuçlarını takip ederseniz kaliteli ve lezzetli kumkuatlar seçebilirsiniz. 😊
Bu yazıda kumkuat hakkında pek çok bilgi edindik. Kumkuat nedir, faydaları ve zararları nelerdir, nereden gelir ve hangi ülkelerde yetişir, reçeli, kompostosu, jölesi veya sosu nasıl yapılır, içindeki vitamin ve mineraller nelerdir, ağacı nasıl yetiştirilir ve bakılır, diğer isimleri nelerdir, çikolata, rom veya badem ezmesi ile nasıl tüketilir, portakal şurubu yerine hangi yemeklerde kullanılabilir, alırken nelere dikkat etmek gerekir gibi soruların cevaplarını öğrendik.
Umarım bu yazı sizin için yararlı olmuştur. Kumkuat ile ilgili başka sorularınız varsa bana sorabilirsiniz. 😊